در تدریس آموزش معکوس دانشآموزان با کمک فایلهای آموزشی و آزمون آنلاین در خانه دروس را یاد میگیرند و در کلاس آنها را تمرین میکنند. در نتیجه فعالیتهایی که قبلا بهطور سنتی در خانه انجام میشد مثل انجام تکالیف و پروژههای درسی در کلاس انجام میشود، در واقع معکوس نامیده شدن آن به همین دلیل است.
آموزش معکوس چیست؟
آموزش معکوس به معنای انتقال یادگیری پایه به خارج از کلاس و استفاده از زمان کلاس برای فعالیتهای تعاملی است. در این روش، دانشآموزان ابتدا مفاهیم اولیه را به تنهایی یا با کمک والدین یاد میگیرند و سپس در کلاس با همکاری معلم و همکلاسیها به تمرین و حل مشکلات واقعی میپردازند. این روش باعث میشود دانشآموزان فرصت بیشتری برای پرسش و پاسخ، حل مسائل پیچیده و درک عمیقتر مطالب داشته باشند.
روش تدریس معکوس یک رویکرد نوین در فرآیند آموزش است که در آن، دانشآموزان محتوای درسی را پیش از کلاس، معمولاً از طریق ویدیوها یا منابع آنلاین، یاد میگیرند و زمان کلاس به حل تمرینها، فعالیتهای گروهی و تعمیق مفاهیم اختصاص مییابد. این روش برخلاف تدریس سنتی عمل میکند که در آن معلم ابتدا درس را ارائه میدهد و تکالیف در خانه انجام میشود.
در آموزش معکوس معلم محتوای آموزشی را در سیستم مدیریت یادگیری یا نرم افزار مدرسه، یوتیوب، آپارات یا سیستم های آموزش الکترونیکی بارگزاری می کند و دانش آموزان از طریق این نرم افزارها محتوا را مشاهده میکنند.
در این مقاله از 7 مرحله آموزش معکوس با کمک نرمافزارمدرسه دایاموز در مدارس ایران گفتیم. اپلیکیشن مدرسه دایاموز رایگان است و حدود 7000 معلم مدارس هوشمند برای مدیریت کلاس آنلاین از آن استفاده می کنند.
7 مرحله انجام تدریس معکوس با امکانات موجود در ایران
1-چند روز قبل از شروع درس جدید از تدریس خودتان فیلم بگیرید.
2-در ابتدای کلاس فیلمهای آموزشی را در اختیار دانش آموزان قرار دهید. ویدئوها را در صورت حضور دانش آموز با ذخیره روی دی وی دی یا فلش به او بدهید. روش دیگر که توصیه می شود آپلود فایل ها در وبسایت مدرسه و یا حتی سایت آپارات و ارسال لینک دانلود برای دانش آموزان است.
3-از دانش آموزان بخواهید فیلم تدریس را تا قبل از جلسه بعدی کلاس فارغ از محدودیت زمان و مکان، به هر تعداد باری که می خواهند نگاه کنند.
4-تمرینها و تکلیفهایی برای کار در خانه از طریق نرم افزار ارسال و دریافت تکالیف دایاموز به دانش آموز بدهید. این تکلیفها خیلی خیلی باید کم باشد.
5-در جلسه بعد سر کلاس فقط به بررسی تکلیفها و حل تمرینهای بیشتر بپردازید
6-اگر دانش آموزی فیلم را نگاه نکرده بود یا هنوز یاد نگرفته بود با کمک دانش آموزان دیگر و شما میتواند جبران کند.
7-نیاز نیست شما تمام جلسات تدریس یعنی کل کتاب را به یک باره تدریس کنید و فیلم برداری کنید. همینکه یک یا دو جلسه از دانش آموزانتان جلوتر باشید کافی است.
به همین راحتی میتوانید تدریس معکوس را در کلاس خود اجرا کنید.
در شیوۀ تدریس معکوس، معلم آموزش مستقیم را می تواند از طریق آپلود فیلم ، متن، آزمون و یا هر محتوای آموزشی دیگر روی اپلیکیشن مدرسه(نرم افزار مدرسه) آغاز کند که ارسال این محتواها قبل از برگزاری کلاس انجام میشود و در ساعت کلاس معلم به کار گروهی و رسیدگی به نیازهای فردی هر کدام از دانش آموزان می پردازد.
مزایای روش تدریس معکوس چیست؟
روش تدریس معکوس یا همان کلاس درس معکوس، رویکردی نوین در آموزش است که در آن نقش معلم و دانشآموز تغییر میکند. در این روش، دانشآموزان پیش از ورود به کلاس با مفاهیم آموزشی آشنا میشوند و زمان کلاس به بحث، حل مسائل و یادگیری عمیقتر اختصاص مییابد. در زیر، به بررسی مزایای این روش میپردازیم:
1. مدیریت بهتر زمان
در روش تدریس معکوس، دانشآموزان میتوانند با سرعت شخصی خود مفاهیم را یاد بگیرند. این ویژگی به آنها امکان میدهد که محتوای آموزشی را چندین بار مشاهده کنند یا بخشهایی را که برایشان دشوار است مرور نمایند. این آزادی در یادگیری باعث میشود که هر فرد با توجه به نیازهای خود پیش برود، برخلاف روشهای سنتی که همه مجبور به پیروی از یک سرعت یکسان هستند.
2. تقویت حس استقلال در یادگیری
یکی از ویژگیهای برجسته در روش تدریس یادگیری معکوس، تقویت استقلال دانشآموزان است. این روش به دانشآموزان میآموزد که خودشان ابتدا مفاهیم را بیاموزند و در کلاس تنها برای حل مسائل و رفع ابهامات با معلم و دیگران تعامل داشته باشند. این رویکرد باعث میشود دانشآموزان به یادگیری مستقل و بهرهوری بالاتر عادت کنند.
3. تقویت کار تیمی و همکاری
یکی از مشکلات رایج در آموزش سنتی، عدم تقویت مهارتهای کار تیمی است. روش آموزش معکوس با تأکید بر فعالیتهای گروهی در کلاس، به دانشآموزان این فرصت را میدهد که در حل مسائل و پروژههای گروهی مشارکت کنند. این تجربه به آنها مهارتهای لازم برای کار در محیطهای تیمی، مانند مشاغل حرفهای را آموزش میدهد.
4. درک عمیقتر مفاهیم
مطالعه محتوای درسی پیش از کلاس، فرصتی برای تفکر و طرح سوالات دانشآموزان ایجاد میکند. هنگامی که در کلاس درس معکوس، معلم به سوالات پاسخ میدهد و توضیحات بیشتری ارائه میکند، درک بهتری از مفاهیم به دست میآید. این روش باعث میشود مطالب به شکلی ماندگارتر و عمیقتر در ذهن دانشآموزان جا بیفتد.
5. تقویت حس مسئولیتپذیری
روش معکوس در تدریس، به دانشآموزان مسئولیت میدهد تا قبل از ورود به کلاس محتوای آموزشی را یاد بگیرند. در فعالیتهای گروهی، هر فرد نقش مشخصی دارد و باید وظایف خود را به درستی انجام دهد. این روند به مرور حس مسئولیتپذیری را در دانشآموزان تقویت میکند و آنها را برای مسئولیتهای بزرگتر در آینده آماده میسازد.
روش تدریس معکوس چیست؟ این روش نهتنها یادگیری را جذابتر و مؤثرتر میکند، بلکه دانشآموزان را به یادگیری مستقل، همکاری تیمی و پذیرش مسئولیت تشویق میکند. با استفاده از این روش، کلاس درس به فضایی پویا و تعاملگرا تبدیل میشود که در آن، دانشآموزان و معلمان به طور مشترک برای یادگیری بهتر تلاش میکنند.
طرح درس، برنامهریزی و تعیین اهداف درس در آموزش معکوس
روش تدریس معکوس مانند سایر روشها نیاز به داشتن طرح درس، برنامهریزی و تعیین اهداف درس دارد و پس از آن مهمترین بخش، آماده سازی فایلهای ویدئویی و پادکستهای مورد نیاز برای قسمت های مختلف درس است. این فایلها هم میتوانند توسط معلم تهیه شوند و یا معلم میتواند از فایلهای ویدئویی و پادکستهای مناسب و آماده موجود در اینترنت استفاده کند.
برای تدریس بهتر پیشنهاد می کنم مقاله 20 اصل روانشناسی یادگیری موثر در حوزه آموزش را هم برای تدریس موثر بخوانید.
سخن آخر:
آموزش دانش آموزان آنلاین شده اما روال آمورش هنوز سنتی است، وقتش رسیده که روش تدریس معلمان مناسب با رویکرد آموزش آنلاین مدارس تغییر کنه.
مقالات مرتبطی که دیگران خوانده اند:
