10 استراتژی طراحی آموزشی یادگیری آنلاین

اثربخشی آموزش‌ آنلاین بستگی به استراتژی طراحی آموزشی و دوره‌های آموزشی خوش‌ساختی دارد که با مساعدت معلمان ماهر و آگاه تسهیل شده‌اند. هر دانش‌آموز سبک‌ و الگوی یادگیری خاصی دارد[1] و معلمان بایستی فعالیت‌های یادگیری را با توجه به این ویژگی‌های فردی طراحی کنند. بهترین راه برای طراحی دوره‌های آموزشی مؤثر، پیروی از بهترین استراتژی‌ و تکنیک‌هاست.

بهترین استراتژی‌ و تکنیک‌ها بر این پرسش تمرکز دارند که چه نوع اطلاعاتی بایستی به یادگیرندگان منتقل شود و چگونه. زمانی‌که دریافتید چه نوع اطلاعاتی را بایستی منتقل کنید، آنگاه چگونگیِ این انتقالِ اطلاعات را نیز مشخص کنید. دوره‌های آموزشی که از طراحی خوبی برخوردارند می‌توانند به دانش‌آموزان کمک کنند تا مهارت‌های جدیدی یاد بگیرند و آنها را به‌کار ببرند. هدف اصلی از طراحی آموزشی این است که بر مشارکت و تعامل دانش‌آموزان تاکید شود تا بدین طریق آنها بتوانند اطلاعات را برای مدت طولانی به خاطر بسپارند. افزوده‌شدن تکنولوژی و روش‌های آموزشی نوین موجب بهبود طراحی‌های آموزشی شده است. تکنولوژی‌های بَصَری[2] در قالب تصویر، ویدئو، داده‌نمایی[3] و انیمیشن به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا اطلاعات را به حافظه بلندمدت بسپارند و درک بهتری از مفاهیم داشته باشند.

استراتژی طراحی آموزشی- یادگیری مبتنی بر داستان

طراحان آموزشی در مسیر طراحی دوره‌های آنلاین با چالش‌های زیادی مواجه می‌شوند. برای مشارکت دانش‌آموزان در امر یادگیری، به برنامه‌ریزی مناسبی نیاز است. قصه‌خوانی روش مؤثری برای مشارکت طولانی مدت دانش‌آموزان محسوب می‌شود. این روش به افزایش قوۀ تخیل، تمرکز و حس کنجکاویِ دانش‌آموزان درباره محتوا کمک می‌کند. روایت‌کردن داستان توجهشان را جلب و کنجکاویشان را برای دانستن هر چه بیشتر تحریک می‌کند.

استراتژی طراحی آموزشی- یادگیری مبتنی بر موقعیت

دانش‌آموزان نسبت به دانستن سناریوها/موقعیت‌هایی که اطرافشان ایجاد می‌شود بسیار کنجکاوند. پیش‌برد یا طراحی دوره‌های آموزشی براساس موقعیت‌های واقعی زندگی می‌تواند موجب شود که دانش‌آموزان ارتباط بهتری با موضوع درس برقرار کنند و بتوانند دانش خود را بصورت عملی به‌کار گیرند. این کار نه تنها مشارکت دانش‌آموزان را افزایش می‌دهد، بلکه آنها را برای انجام کار درست در زندگی تشویق می‌کند. بایستی موقعیت‌هایی برای دانش‌آموزان فراهم شود که خودشان تصمیم، و از اشتباهاتشان درس بگیرند. برای ارتباط بهتر دانش‌آموزان با محتوای آموزشی، بایستی در طراحی دوره‌های آنلاین از تجارب واقعی زندگی یا شخصیت‌های واقعی بهره گرفت.

استراتژی طراحی آموزشی-گیمیفیکیشن[4]

دانش‌آموزان از بازی‌های آموزشی نیز استقبال می‌کنند. این بازی‌ها استراتژی‌های مؤثری برای یادگیری به شمار می‌آیند. برای نتیجۀ بهتر، بازی‌هایی مبتنی بر محتوای تدریس‌شده طراحی کنید. با افزودن گیمیفیکیشن به برنامۀ آموزشی به دانش‌آموزان کمک می‌شود که مشارکت داشته باشند و دانش و قدرت حافظۀ خود را افزایش دهند. هنگام طراحی بازی، به نیازهای دانش‌آموزان، موضوع درس، هماهنگی آن با اهداف یادگیری، مرتبط‌بودن، دستورالعمل‌ها برای اجرای بازی و ارزیابی از بازی توجه داشته باشید.

استراتژی طراحی آموزشی-یادگیری شخصی‌سازی[5]‌شده

مهمترین استراتژی این است که هنگام طراحی برنامۀ آموزشی آنلاین، بر امر شخصی‌سازی تمرکز کنید. دانش‌آموزان سبک‌ و الگوهای یادگیری مختلفی دارند. بایستی این نکته را درک و دورۀ آموزشی طراحی کنیم که مطابق با نیازها و علائق دانش‌آموزان باشد. دورۀ آموزشی بایستی الگوهای یادگیری مختلف دانش‌آموزان را موردتوجه قرار دهد. گفتگو و نظرخواهی از دانش‌آموزان درباره موضوعات مورد علاقه‌شان می‌تواند به طراحان دوره‌های آموزشی کمک کند. میان دانش‌آموزان نظرسنجی ترتیب دهید تا با نقاط قوت و ضعفشان، از دیدگاه و تجارب یادگیری خودشان، آشنا شوید.
درباره یادگیری شخصی سازی شده بیشتر بدانید : یادگیری شخصی سازی شده چیست؟

استراتژی طراحی آموزشی-بازخورد[6]

بهترین راه برای بهبود تجارب یادگیریِ دانش‌آموزان، دادن بازخوردهای به‌موقع است. این امر باعث می‌شود که آنها نقاط قوت و ضعف خود را بشناسند. همچنین اشتباهاتشان را نه فوری، بلکه بعداٌ اصلاح کنید. بازخورد بایستی آگاهی‌دهنده، سازنده و پنهان[7] باشد. دادن بازخورد موجب می‌شود دانش‌آموزان پاسخ‌هایشان را درک کنند و فرصتی برای اصلاح آنها داشته باشند. دورۀ آموزشی بایستی به گونه‌ای طراحی شود که اهداف یادگیریِ آن مطابق با موقعیت‌های واقعی زندگی باشند. به‌این‌طریق، دانش‌آموزان با درک بهتری که از مفاهیم کسب می‌کنند، یادگیری مؤثرتری نیز خواهند داشت.

استراتژی طراحی آموزشی- میکرولرنینگ[8]

میکرولرنینگ بهترین استراتژی برای طراحی دوره‌های آنلاین محسوب می‌شود. این روش بر بخش‌های جزئی محتوای آموزشی برای حصول نتیجۀ موثرتر تمرکز دارد. به این نکته توجه داشته باشید که هر محتوای آموزشی که حجیم یا دشوار باشد موجب عدم مشارکت و سردرگمی دانش‌آموزان می‌شود. بنابراین دورۀ آموزشی را به گونه‌ای مختصر و آسان طراحی کنید. اطلاعات[9] بایستی دقیق و جزئی باشند تا دانش‌آموزان بتوانند آنها را درک و برای طولانی مدت به خاطر آورند. اگر اطلاعات کوتاه باشند، این امکان برای دانش‌آموزان فراهم می‌شود که، درصورت نیاز، به جستجویشان بپردازند و به‌سرعت به آنها دسترسی پیدا کنند. با استفاده از روش‌های تدریس مختلف ازجمله ارائه مطلب، داده‌نمایی، ویدئو و غیره، محتوای آموزشی موردنظر را براساس زمانبندی تقسیم کنید. میکرولرنینگ باعث مشارکت دانش‌آموزان و تجربۀ یادگیری بهترشان خواهد شد.
پیشنهاد می کنم در همین رابطه مقاله با چرا میکرولرنینگ برای شما و دانش آموزانتان بهتر است؟ را بخوانید.

استراتژی طراحی آموزشی- به‌کارگیری روش‌های خلاقانه

اهداف یادگیری تنها زمانی محقق می‌شوند که رویکردهای خلاقانه‌ای برای ایجاد تجارب یادگیری به‌کار ببرید. راه‌های زیادی وجود دارد که می‌توانید یادگیری را برای دانش‌آموزانتان مؤثرتر کنید. استفاده از روش‌های خلاقانه در برنامۀ درسی موجب افزایش فرصت‌های یادگیری میان دانش‌آموزانتان خواهد شد. از ارائه مطلب، فعالیت‌های یادگیری و بازی، قصه‌خوانی، ایفای نقش[10]، تور مجازی، فعالیت‌های تعاملی و گروهی کمک بگیرید. برای درک بهتر مفاهیم، فعالیت‌هایی مبتنی بر موقعیت‌های زندگی واقعی طراحی کنید.

استراتژی طراحی آموزشی-یادگیری مشارکتی

طراحی برنامۀ آموزشی مشارکتی و تعاملی برای دانش‌آموزان اهمیت زیادی دارد. با این کار آنها می‌توانند با یکدیگر همکاری کنند تا به دانششان بیافزایند و درباره مسائل تبادل‌نظر کنند. هنگامی که دانش‌آموزان با یکدیگر همکاری داشته باشند، مشارکت و تعامل در کلاس افزایش می‌یابد و ارتباط معناداری میانشان شکل می‌گیرد. هر دانش‌آموز وظیفه دارد تجارب یادگیری خود را برای نتایج آموزشی بهتر، با دیگران به اشتراک بگذارد. دورۀ آموزشی را به گونه‌ای طراحی کنید که یادگیری مشارکتی تسهیل و نتایج خوبی برای دانش‌آموزان حاصل شود. محتوای آموزشی که در یادگیری مشارکتی استفاده می‌شود بایستی با فعالیت‌های تعاملی، پروژه، مطالعات گروهی و غیره همراه باشد.

استراتژی طراحی آموزشی-مشارکت

مشارکت دانش‌آموزان مؤثرترین روش برای بهبود یادگیری است. اگر محتوای آموزشی یا روش تدریس کسل‌کننده باشد، دانش‌آموزان به‌سرعت زده می‌شوند و مشارکتی نخواهند داشت. در چنین مواقعی، آنها به کلاس توجهی نشان نخواهند داد که موجب ضعف در عملکردشان خواهد شد. مساعدت‌های بصری[11] در امر یادگیری باعث می‌شوند دانش‌آموزان اطلاعات را برای مدت بیشتری در حافظه ذخیره کنند که موجب بهبود عملکردشان خواهد شد. گفته می‌شود در مقایسه با متن یا جمله، دانش‌آموزان از طریق آموزش‌های بصری اطلاعات بیشتری جذب و ذخیره می‌کنند. با کمک تصویر، داده‌نمایی، گرافیک، ویدئو، انیمیشن و غیره می‌توانید مشارکت را در میان دانش‌آموزان افزایش دهید. با این کار، دانش‌آموزان با روش‌های بهتری خواهند توانست مفاهیم را فرا بگیرند و درک کنند.

استراتژی طراحی آموزشی- پشتیبانی فنی

تکنولوژی در راستای طراحی برنامۀ آموزشی آنلاین قرار گرفته است. در دوره‌های آموزشی که مبتنی بر تکنولوژی هستند، بایستی به دانش‌آموزان خدمات و کمک‌های فنی ارائه شود. اکثر دانش‌آموزان با تکنولوژی آشنایی ندارند، به همین خاطر ضروری است که در صورت وقوع مشکلات فنی با نرم‌افزار، اینترنت یا سرور، تیم پشتیبانی به کمکشان آید. صفحه‌ای در فضای مجازی بسازید تا دانش‌آموزان بتوانند سوالات خود را مطرح کنند و برای حل مشکلاتشان اطلاعات کسب کنند. دستورالعملی برای دانش‌آموزان طراحی کنید تا پیش از کار با تکنولوژی و در صورت نیاز، آن را با دقت مطالعه کنند و طبق آن پیش بروند. مدارس هوشمند از تکنولوژی نرم افزار مدرسه استفاده می کنند. درباره مدرسه هوشمند بیشتر بدانید.

---

Learning styles and learning patterns [1]

Visual technology [2]

. نمایش اطلاعات مصور. اینفوگرافی نیز گفته می شودInfographic[3]

Gamification [4]

. منظور توجه به فردیت و منحصربفردبودن هر دانش آموز است Personalization [5]

Feedback [6]

 [7] یا غیرمستقیم

. آموزش خرد یا خردآموزیMicro-learning [8]

 [9] یا مطالب

Role play [10]

. هرگونه پیامی که از طریق چشم ها منتقل شود مانند عکس و فیلم.Visual aids [11]