چگونه حواس پرتی دانش آموزان را کنترل کنیم ؛ راه‌های حل این مشکل

حواس پرتی دانش آموزان در روند آموزش اختلالات بزرگی ایجاد ‌می‌کند

افزایش کیفیت تدریس، تنها با رفع موانع تدریس ممکن است. یکی از رایج‌ترین مشکلاتی که در حین تدریس رخ می‌دهد، حواس پرتی دانش آموزان است. یکی از ویژگی های یک معلم خوب این است که بتواند حواس پرتی را از فضای کلاس خود دور کند و توجه دانش‌آموزان را به طور کامل جلب کند. چرا که یادگیری علاوه بر تلاش و ذکاوت، نیازمند تمرکز و عدم حواس‌پرتی است. همچنین اگر برگزاری کلاس بصورت الکترونیک باشد سیستم مدیریت یادگیری که جهت برگزاری دوره‌های آموزش آنلاین در موسسات آموزشی مورد استفاده قرار می‌گیرد میتواند اثر بخش باشد.

حواس‌پرتی باعث می‌شود تمام ساعاتی که دانش‌آموزان در کلاس درس هستند، بیهوده صرف شود. از بین بردن حواس‌پرتی به دلیل وجود پیش‌زمینه‌های گوناگون، کمی دشوارتر از سایر مشکلات تدریس است و نیازمند مطالعه و به دست آوردن اطلاعات دقیقی است. اگر می‌خواهید با روش‌های از بین بردن حواس پرتی دانش آموزان و دلایل رخ ‌دادن این مشکل آشنا شوید، با ما در این مطلب همراه باشید.

دلایل حواس پرتی دانش آموزان

قبل از این که به سراغ روش‌های رفع حواس پرتی دانش آموزان برویم، باید ریشه این مشکلات را به طور موشکافانه بررسی کنیم. به‌راستی که دلایل اصلی عدم تمرکز در میان دانش‌آموزان چیست؟ چه چیزی باعث می‌شود، دانش‌آموز تمام ساعات آموزشی را خود را به بطالت بگذرانند؟

1) مشکلات روانی و اجتماعی

متاسفانه بسیاری از دانش‌آموزان بدون این که حتی خودشان باخبر باشند، دچار اختلالات روانی و اجتماعی از جمله پرخاشگری، عدم کنترل هیجانات، توهم و … هستند. این اختلالات باعث می‌شوند، دانش‌آموزان نتواند همانند افرادی که از وضعیت نرمال برخوردار هستند، تمرکز کنند.

همچنین برخی از دانش‌آموزان در شرایطی رشد کرده‌اند که با فضای کلاس مطابقت ندارد. برای مثال ممکن است یک دانش‌آموز در خانواده‌ای بزرگ شده باشد که آرامش و تمرکز در آن جایی ندارند و اعضای خانواده به دلایل مختلفی همیشه مضطرب هستند.

2) قرارگرفتن در معرض عوامل محیطی مزاحم

عوامل محیطی یکی دیگر از مواردی هستند که می‌توانند تاثیر زیادی بر حواس پرتی دانش آموزان داشته باشند. اگر محیط کلاس در شرایطی قرار داشته باشد که توجه دانش‌آموزان به موارد دیگر جلب شود، تمرکز در کلاس از بین می‌رود. برای مثال ممکن است عوامل مختلفی همچون صداهای بیرون از کلاس، سرمای شدید‌، گرمای شدید و وجود صدای دستگاه‌های تعدیل دما، موجب حواس پرتی دانش‌آموز شود.

3) تکنولوژی می‌تواند موجب حواس پرتی دانش آموزان باشد

یکی از بزرگ‌ترین عوامل ایجاد حواس پرتی در میان دانش‌آموزان سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی هستند. دانش‌آموزان گاهی ساعات زیادی از وقت خود را در وب‌سایت‌های مختلف می‌گذرانند، برای دوستان خود پیام می‌فرستند یا محتواهای مختلفی را تماشا می‌کنند. این فعالیت‌ها اعتیاد‌آور هستند و به‌مرور دانش‌آموزان را به اینترنت و تکنولوژی وابسته می‌کنند. به‌طوری ‌که وقتی دانش‌آموز دور از تکنولوژی و اینترنت است، احساس می‌کند یک بحران بزرگ وجود دارد. حتی در موارد بسیار مشاهده شده است که دانش‌آموزان تلفن‌های همراه و وسایل ارتباطی مختلف را با خود به مدارس می‌برند و در کلاس هم از آن‌ها استفاده می‌کنند.

4) مشکلات یادگیری یکی از عوامل حواس پرتی دانش آموزان

حواس پرتی دانش آموزان در مواقع متعددی به دلیل عدم توانایی یادگیری به شکل صحیح اتفاق می‌افتد. این امر بدین معنا است که دانش‌آموز به دلایل مختلفی از جمله مسائل روحی، انگیزه ضعیف، ناتوانی ذهنی و استعداد پایین نمی‌تواند، دروس مختلف را یاد بگیرد و همین امر باعث سردرگمی او می‌شود. البته گاهی نیز مشکلات تدریس و روش‌های اشتباه تدریس و بیان ناواضح معلم باعث می‌شود که دانش‌آموز نتواند دروس مختلف را درک کند. در این مواقع با به کارگیری برخی روش‌های نوین مثل گیمیفیکیشن در کلاس درس می‌توان این مشکلات را کاهش داد.

روش‌هایی برای از بین بردن حواس پرتی دانش آموزان

حال که با رایج‌ترین دلایل حواس پرتی دانش‌آموزان آشنا شدیم، باید بدانیم که چگونه می‌توان این مشکلات را رفع کرد. در ادامه مطلب چندین استراتژی مختلف ذکر شده‌اند که پیشنهاد می‌شود، آن‌ها در کلاس‌های درس خود پیاده‌سازی کنید. این استراتژی‌ها تا حدود زیادی به جلوگیری از حواس پرتی دانش آموزان کمک می‌کنند و سبب ایجاد فضای آموزش بهتری می‌شوند.

1) برای دانش آموزان بازیگوش یک برنامه خاص داشته باشید

در بیشتر کلاس‌های درس چند دانش آموز وجود دارند که می‌خواهند با شیطنت خود فضای کلاس را آشفته کنند و اگر آن‌ها را کنترل نکنید حواس پرتی در میان دیگر دانش‌آموزان نیز رخ می‌دهد. این امر بیشتر به دلیل مشکلات روانی از جمله کمبود توجه و جاه‌طلبی بیش از حد رخ می‌دهد و در صورت ادامه یافتن خطرناک است. در چنین مواقعی می‌توانید یک روش جدید برای آن‌ها در نظر بگیرید تا اقدامات آن‌ها را کنترل کنید. برای حل این مشکل پیشنهاد می‌شود از تنبیه و تشویق به شیوه صحیح استفاده کنید. به‌عنوان مثال به ‌دانش آموزان بازی‌گوش کلاس درباره رفتارهای اشتباه ‌آن‌ها تذکر بدهید و در صورت بهبود یافتن اوضاع آن‌ها را تشویق کنید.

2) برای کنترل حواس پرتی دانش آموزان برنامه‌ریزی کنید

قبل از ورود به کلاس، برنامه‌ای درباره این که چگونه می‌توانید اعضای کلاس را متمرکز کنید، برای خود در نظر بگیرید. به‌عنوان یک معلم استراتژی‌های مختلف می‌توانند به شما کمک کنند تا بر مشکلاتی که ممکن است در کلاس با آنها مواجه شوید غلبه کنید. به‌عنوان مثال، می‌توانید دانش‌آموزان را در فعالیت‌های سرگرم‌کننده شرکت دهید تا توجه و تمرکز آن‌ها را جلب کنید.

همچنین، حواس پرتی را می‌توان با انجام فعالیت‌های ساده مانند استفاده از روش جدید تدریس، مدیریت کرد. این روش می‌تواند دانش‌آموزانی را که به‌راحتی از طریق بازی‌ها و سایر فعالیت‌ها حواسشان پرت می‌شود را به خود مشغول کند.

3) از دانش‌آموزان بخواهید شما را همراهی کنند

بسیار مهم است که دانش‌آموزان را با شیوه تدریس خود هماهنگ کنید و از آن‌ها برای همراهی درخواست کنید. این موضوع بویژه در آموزش آنلاین از اهمیت بالایی برخوردار است. عدم هماهنگی معلم و دانش‌آموز باعث می‌شود دانش‌آموز دچار آشفتگی و حواس پرتی شود. همچنین در زمان تدریس با دانش آموزان تدریس لازم است به نحوی مطالب را بیان کنید که علاوه بر قابل فهم بودن، برای دانش‌آموز جذابیت داشته باشد.

4) از توجه بیش از حد به مسائل جزئی بپرهیزید

مسائل جزئی را نادیده بگیرید تا دانش‌آموزان تمرکز خود را از دست ندهند. یکی از مواردی که تاثیر زیادی در حواس پرتی دانش آموزان دارد، ریزبینی بیش از حد معلم است. معلم نباید به اندازه‌ای ریزبین باشد که دانش آموز را دچار وسواس فکری و اضطراب کند.

توجه داشته باشید که نادیده گرفتن مسائل جزئی به نادیده گرفتن انظباط دانش‌آموزان نیست. این امر بدین معنا است که که معلم باید بیشتر جنبه‌های رفتاری مثبت دانش‌آموز را در نظر بگیرد و از بیان نکات منفی دانش‌آموز به شیوه‌ای که فشار روانی به او وارد شود، خودداری کند.

مسئولیت مدیریت مدرسه در مقابل حواس پرتی دانش آموزان

یکی از وظایف مدیر مدرسه طراحی یک برنامه آموزشی استاندارد است. مدیریت مدرسه که مسئولیت برنامه‌ریزی موارد مختلف مدرسه را برعهده دارد، باید به‌گونه عمل کند که دانش‌آموزان سردرگم نشوند. مدیریت مدرسه باید تمام امکانات لازم را برای دانش آموزان فراهم کند تا یک مدرسه هوشمند مطابق نیازهای دانش‌آموزان تشکیل شود.

از سوی دیگر باید برنامه‌ریزی کلاس باید به گونه‌ای باشد که در تمام روزهای هفته فشار زیادی به دانش‌آموزان وارد نشود. به طور خلاصه باید بدانید که برنامه‌ریزی کلی و هفتگی، نقش پررنگی در تمرکز یا حواس پرتی دانش آموزان دارد.

خدمات آموزشی بهتر با نرم‌افزار مدرسه دایاموز

معلمان برای پیش‌گیری از حواس پرتی دانش آموزان از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند. از جمله این روش‌ها می‌توان به تنبیه و تشویق، ارتباط دوستانه با دانش‌آموز و … اشاره کرد. ابزارهای آموزشی توانمند نیز در این زمینه تاثیر بالایی دارند. یکی از این ابزارها نرم افزار مدرسه دایاموز است. چرا که نرم‌افزار دایاموز مجموعه‌ا‌ی کامل است که تمام سرویس‌هایی که یک مدرسه برای مدیریت مشارکت در کلاس مجازی و حضوری نیاز دارد را گردهم آورده است و امکانات فوق‌العاده‌ای را در اختیار معلمان و دانش‌آموزان قرار می‌دهد.