امروزه، آموزش به عنوان یکی از پایههای اصلی توسعه و پیشرفت شناخته میشود. روشهای تدریس نه تنها به افراد کمک میکنند تا مهارتها و دانش خود را بهبود بخشند، بلکه نقش مهمی در شکلدهی به ذهنیت و فرهنگ جامعه دارند.
اما آموزش را میتوان به دو شکل اساسی تقسیم کرد: انواع آموزش رسمی و غیر رسمی.
آموزش رسمی، آموزشی است که معمولا توسط مؤسسات و نهادهای دولتی و غیردولتی ارائه میشود و دارای ساختار و برنامه درسی مشخصی است. این نوع آموزش معمولاً منجر به دریافت مدارک تحصیلی رسمی میشود و برای ورود به بازار کار ضروری است.
آموزش غیر رسمی شامل فرآیندهای آموزشی است که بدون تنظیمات و ساختارهای رسمی ارائه میشود. این نوع آموزش میتواند به شکلهای مختلفی از جمله دورههای آموزشی غیر رسمی، کارگاهها، مراکز آموزشی محلی و حتی تجربیات عملی و خودآموزشی باشد. در این مقاله با دایاموز، به بررسی تفاوت آموزش و پرورش رسمی و غیررسمی میپردازیم و اهمیت هر کدام را در توسعه فردی و اجتماعی بررسی میکنیم.
آموزش رسمی چیست؟
آموزش رسمی یک سیستم آموزشی است که در چارچوب محیطهای رسمی مانند مدارس، دانشگاهها و دورههای آموزشی مشخص دیگر ارائه میشود. این نوع آموزش معمولاً از مراحل ابتدایی تا مقاطع بالاتر تحصیلی شامل دورههای تحصیلی مختلف از کاردانی و کارشناسی تا ارشد و دکترا ادامه دارد. دانشآموزان و دانشجویان در آموزش رسمی بر اساس سن، سطح تحصیلات یا سایر معیارهای مشخص گروهبندی میشوند و توسط معلمان و اساتید حرفهای در محیطی ساختارمند و سازمانیافته آموزش داده میشوند. برنامه درسی در آموزش رسمی معمولاً به دقت طراحی شده و طبق یک برنامه درسی مشخص اجرا میشود که توسط معلم یا متخصصان آموزشی تهیه شده است. این سیستم آموزشی اغلب از روشهای تدریس مناسب و موثری استفاده میکند تا دانش آموزان و دانشجویان را به طور جامع و کامل در زمینههای مختلف آموزش ببیند و به سمت بهبود و توسعه دانش و مهارتهایشان هدایت کند. ضمنا برای تفاوت کلاس مجازی و حضوری میتوانید به مقالات دیگر ما در همین وب سایت مراجعه کنید.
آموزش غیر رسمی چیست؟
آموزش غیر رسمی به هر نوع فرآیند آموزشی اشاره دارد که از ساختارها و روشهای آموزشی رسمی و معمول استفاده نمیکند. این نوع آموزش شامل تمامی مواردی است که توسط افراد یا محیطهای غیررسمی مانند خانواده، دوستان، جوامع محلی و غیره ارائه میشود. به عنوان مثال، آموزش مهارتهای زندگی توسط والدین به فرزندان در خانه، یادگیری مهارتهای کاربردی از دوستان یا همکاران، یادگیری از تجربیات شخصی در جوامع محلی و سایر فرایندهای یادگیری و آموزشی از این دست هستند. آموزش غیر رسمی بیشتر بر تجربیات عملی، تعاملات اجتماعی و شبکههای ارتباطی محلی تأکید دارد و معمولاً از ساختارها و برنامههای درسی رسمی مستقل است. این نوع آموزش برای یادگیری مهارتها و دانشهای مختلف در زندگی روزمره و برای پیشرفت شخصی و حرفهای بسیار موثر است.
تفاوت آموزش و پرورش رسمی و غیررسمی
آموزش و پرورش رسمی و غیررسمی دو نوع متفاوت از فرآیندهای آموزشی هستند که در جوامع مختلف انجام میشوند. درک تفاوتهای بین این دو نوع آموزش و پرورش میتواند به نقش هرکدام در جامعه کمک کند:
1. آموزش و پرورش رسمی
آموزش و پرورش رسمی در چارچوب ساختارهای دولتی یا دولتی مانند مدارس و دانشگاهها ارائه میشود. معلمان و مربیان حرفهای با مدرکهای تحصیلی مورد نیاز برای تدریس به عنوان اساتید و معلمان در این ساختارها مشغول به کارند. آموزش و پرورش رسمی معمولاً بر اساس برنامههای درسی رسمی و مشخص تنظیم میشود که توسط وزارت آموزش یا سازمانهای مشابه تعیین میشود. آموزش و پرورش رسمی اغلب از مقطع پیشدبستانی تا دورههای تحصیلی بالاتر ادامه پیدا میکند.
2. آموزش و پرورش غیررسمی
آموزش و پرورش غیررسمی معمولاً در محیطهای غیررسمی مانند کارگاهها، کلاسهای مجتمع، کارگاههای تخصصی، برنامههای آموزشی اجتماعی، یا حتی آموزشهای آنلاین ارائه میشود. در آموزش غیررسمی، مربیان و معلمان ممکن است حرفهای نباشند و ممکن است از تجربه و مهارتهای شخصی خود برای آموزش استفاده کنند. همچنین در این نوع آموزش، معمولاً برنامه درسی رسمی وجود ندارد و محتوا و موضوعات آموزشی بر اساس نیازهای جامعه محلی یا خاص و تجربیات شخصی مربیان تنظیم میشود. آموزش غیررسمی ممکن است در مدت زمان متغیری و برای هدفهای مختلفی بدون محدودیتهایی که در آموزش رسمی وجود دارد، ارائه شود.
در کل، آموزش و پرورش رسمی بر ارائه آموزش در چارچوب سازمانیافته و با استفاده از معیارها و استانداردهای رسمی تاکید دارد، در حالی که آموزش غیررسمی بیشتر به نیازهای واقعی جامعه و تجربیات شخصی توجه دارد و تاکید آن به آموزش مهارتها و دانشهای عملی است.