یادگیری ترکیبی یا یادگیری تلفیقی (Blended Learning) نوعی از سبک تدریس است که در آن از ترکیب فناوری و تمرینات ومطالب آموزشی آنلاین برای کمک به آموزش در کلاس درس عملی و حضوری “سنتی” استفاده می شود.
در یادگیری ترکیبی معلم و دانش‌آموزان کلاس درس را به صورت حضوری برگزار می‌کنند. معلم کلاس را مدیریت می‌کند و کنترل کاملی روی مکان،زمان،مسیر وسرعت تدریس دارد. فناوری (معمولا رایانه‌ها یا تبلت‌ها) در این روش به عنوان راهی برای ایجاد تعامل بیشتر در کلاس استفاده می‌شود.
یادگیری ترکیبی چیست؟
فوایدش برای معلمان
مزایای یادگیری ترکیبی
معایب یادگیری ترکیبی
انواع یادگیری ترکیبی
یادگیری ترکیبی چیست؟
یادگیری ترکیبی، جدیدترین برنامه آموزشی در مدارس هوشمند برای تاثیرگذاری در کلاس‌های درس امروز است. ازمدارس گرفته تا دانشگاه‌ها، از این برنامه آموزشی برای کنار هم قراردادن دنیای دیجیتال و تدریس کلاسی استفاده می‌کنند. اما سوال این است که این برنامه آموزشی چه مزایایی برای معلمان و دانش‌آموزان دارد و آیا می‌تواند در کنار روش‌های تدریس سنتی مفید باشد؟
فواید یادگیری ترکیبی برای معلمان
از آنجا که فناوری آموزشی به شدت رشد کرده و استفاده از فناوری در تدریس به رسمیت شناخته شده است، سبک های تدریس به سمت آموزش ترکیبی تکامل پیدا کرده‌اند و این امر مزایای زیادی برای معلمان به همراه دارد:
- آموزگار قادر به ذخیره آماده‌سازی درس روی رایانه یا تبلت و تنظیم آسان مطالب برای کلاس‌های مختلف است.
- گزارش‌ها و آمار درسی اغلب از طریق فناوری مورد استفاده در دسترس می باشند، که درک بهتری از سرعت تدریس و میزان موفقیت آموزش ارائه می‌دهد.
- تعامل دانش‌آموزان به دلیل تنوع بیشتر فعالیت‌ها در طول تدریس همچنان بالا است.
- آموزگار می‌تواند تلاش خود را روی هدایت تجربه یادگیری دانش‌آموزان متمرکز کند.
- فشار مستقیم کمتری بر آموزگار برای ارائه آموزش وجود دارد.
- آموزگار می‌تواند با آموزش مهارت‌های لازم برای استفاده از مطالب آنلاین و نظارت بر فعالیت‌های دانش‌آموزان، به آن‌ها اختیار و آزادی عمل بدهد. این کار به دانش‌آموزان اجازه می‌دهد که در یک کلاس درس با سرعت‌های متفاوتی پیش بروند.
- دانش‌آموزان می‌توانند بر اساس سطح‌شان از درس‌های متناسب با سطح خودشان استفاده کنند.
- محاسبه نمرات در بسیاری از موارد از طریق نرم افزار مدرسه به صورت خودکار انجام می‌شود که باعث صرفه‌جویی در وقت آموزگار می‌شود.
- میزان قابل‌توجهی از پایداری در استفاده از فناوری برای آموزش، که در آن از مطالب چاپی کمتری استفاده می‌شود، وجود دارد.
مزایای یادگیری ترکیبی
اولین مزیت یادگیری ترکیبی این است که در این روش امر آموزش نسبت به تدریس رو در رو، بهتر و کارآمدتر شده‌است، و ثابت‌شده که روش‌های مورد استفاده به سطوح بالاتری از موفقیت دانش‌آموزان منجر می‌شوند. با ترکیب استفاده از تدریس رو در رو و تدریس مجازی، دانش‌آموزان می‌توانند به صورت انفرادی کار کنند و زمان کافی برای آموزگار وجود داشته باشد تا توجه خود را به کسانی معطوف کند که به حمایت شخصی نیاز دارند. موفقیت استفاده از فناوری‌های تعاملی در بهبود نگرش‌های دانش‌آموزان نسبت به تحصیل به اثبات رسیده‌است. با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در کلاس درس، دانش‌آموزان قادر به برقراری ارتباط بهتر با معلمان، و درک بهتر مطالب از طریق معیارهای ارزیابی آنلاینِ کمّی و کیفی هستند.
مزیت دیگر یادگیری ترکیبی پتانسیل کاهش هزینه‌های موسسه آموزشی می باشد. این روش می‌تواند هزینه‌ها را از طریق میزبانی آنلاین مطالب درسی و خواندن آنلاین منابع کاهش دهد. دانش‌آموزان می‌توانند از طریق وسایل الکترونیکی که شخصا در جلسات به همراه می‌آورند، یا یارانه های موجود درکارگاه کامپیوترمدرسه به مطالب دسترسی داشته باشند که نیاز دانش‌آموزان به کتاب‌های گران‌قیمت را کاهش می‌دهد. در مدارس هوشمند نرم افزارهای یادگیری تلفیقی اغلب ثبت داده‌های خودکار را فراهم می‌کنند، پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان را اندازه‌گیری می‌کنند، و این امکان را برای آموزگار فراهم می‌کنند که اطلاعات دقیق و مفصلی را به والدین ارائه دهند. به آزمون‌های آنلاین به طور خودکار نمره داده می‌شود و بازخورد فوری ارائه می‌شود. هر دوی این مزایا زمان تدریس صرف‌شده برای نمره دهی و نوشتن بازخورد را به‌حداقل می‌رساند.
موسسات آموزشی که این شیوه را اجرا کرده‌اند، اغلب منابع متفاوتی را برای بهبود موفقیت دانش‌آموزان ارائه می دهند. دانش‌آموزانی که به حمایت بیشتری نیاز دارند، استعدادهای خاصی دارند یا علایق دیگری دارند می‌توانند از فناوری آموزشی برای افزایش مهارت هایشان فراتر از محدودیت‌های مقطع تحصیلی استفاده کنند. این بدان دلیل است که یادگیری ترکیبی اجازه می‌دهد که آموزش شخصی‌سازی شود به گونه ای که معلم در کلاس حضور دارد و دانش آموزان با سرعت خودشان کار می کنند. یک محیط آموزشی که Blended Learning را با موفقیت اجرا کرده‌است، باید به طور طبیعی دانش‌آموزان را به نشان‌دادن یادگیری مستقل، خودآموزی و خودنظم‌جویی تشویق کند. معلم قبل از معرفی استراتژی‌های یادگیری ترکیبی به دانش آموزان، باید یک برنامه اولیه را اجرا کند تا به دانش‌آموزان اجازه دهد خودشان را با این روش سازگار کنند واعتماد به نفس لازم برای هدایت این استراتژی یادگیری را کسب کنند.
معایب یادگیری ترکیبی
در صورت عدم پیاده‌سازی و اجرای موفق این روش، ممکن است از جنبه فنی، معایبی وجود داشته باشد، زیرا این روش به شدت به منابع و ابزارهایی متکی است که امکان برنامه‌ریزی و ارائه یادگیری ترکیبی را فراهم می‌کنند. لازم است که این منابع مستقل و مدرن باشند و پیاده‌سازی آن‌ها آسان باشد تا این تجربه یادگیری با موفقیت ارائه شود.
اولین مساله مهم، به خصوص برای دانش‌آموزانی که تلاش می‌کنند به مطالب دسترسی پیدا کنند، سواد فناوری اطلاعات است. این یکی از دلایل ضرورت دسترسی به پشتیبانی فنی با کیفیت بالاست. چالش دیگری که ممکن است در روش Blended Learning وجود داشته باشد، کار گروهی است، این چالش به دلیل مشکلات مدیریت این وظایف از طریق یک محیط آنلاین به وجود می‌آید. طبق یک تحقیق دانشجویی که در چهار دانشگاه برتر انجام شد، فناوری ضبط سخنرانی از دیگر معایبی است که به عدم دریافت یا دسترسی مناسب به مطالب منجر می‌شود. در این تحقیق، مشخص شد که ۴۰ درصد از دانشجویان، چندین هفته سخنرانی ضبط شده را به یکباره گوش می‌دهند، و تنها ۵۰ درصد از دانشجویان به طور منظم و هنگامی که ویدئو‌ها منتشر می‌شوند آن‌ها را تماشا می‌کنند. این امر، باعث می‌شود که مربی تصمیم بگیرد که چه میزان و با چه فواصل زمانی منابع آنلاین را به دانشجویان ارائه دهد، در حالی که تضمین می‌کند که همه سطوح توانمندی دانشجویان را پوشش می‌دهد.
طبق نظر معلمان در زمان استفاده از رسانه الکتریکی نیاز به ارائه بازخورد صریح و مختصر می‌تواند وقت‌گیرتر از روش سنتی نوشتاری باشد. پلتفرم‌های آموزش الکترونیکی نیز هزینه‌های جدید و بالاتری را متحمل می‌شوند، چرا که برخی ارائه‌کنندگان و خدمات، هزینه بیشتری را طلب می‌کنند.
مانع عمده دیگر، دسترسی به زیرساخت فناوری با کیفیت بالا است. در حالی که با گسترش اینترنت، شکاف دیجیتالی رو به کاهش است، هزاران دانش‌آموز هنوز برای دسترسی به اینترنت، حتی در محیط‌های آموزشی، دچار مشکل هستند. برای پیاده‌سازی روش‌های یادگیری تلفیقی در استراتژی تدریس یک موسسه آموزشی، به رفع این مشکلات نیاز داریم. برای رفع این مشکلات مراکز آموزشی و مراکز کامپیوتری ای ایجاد شده اند که امکان اتصال به شبکه را فراهم می کنند.
انواع یادگیری ترکیبی
انواع مختلفی از Blended Learning وجود دارد که آموزگاران می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند.
- یادگیری ترکیبی چرخش بین ایستگاه ها
- یادگیری ترکیبی مبتنی بر تسلط
- یادگیری ترکیبی مکمل
- یادگیری ترکیبی معکوس
- یادگیری ترکیبی خودمدار
1) یادگیری ترکیبی چرخش ایستگاه
در شیوه یادگیری ترکیبی چرخش بین ایستگاه ها دانش آموزان طبق یک برنامه مشخص، بین چند ایستگاه یادگیری جا به جا می شوند و معلم به جای آموزش دادن همزمان یک درس به همه دانش آموزان هر درس را به گروه های کوچک آموزش می دهد. مطالبی که آموزش داده می شود برای هر گروه با توجه به نقاط قوت اعضای آن گروه متفاوت می باشد.
در بعضی مواقع یک مطلب به همه دانش اموزان آموزش داده می شود و سپس از روش چرخش بین ایستگاه ها برای تمرین استفاده می شود. اینطوری گروه هایی که نیازمند تمرین بیشتر هستند توجه بیشتری از معلم دریافت می کنند. ایستگاه های مختلف امکان متمایز سازی دانش اموزن بر اساس نیازهایشان را فراهم می سازد. یکی از این ایستگاه ها حتما آموزش آنلاین می باشد و دیگر ایستگاه ها شامل کلاس‌های درس حضوری، مشاوره فردی، تکالیف نوشتاری یا بحث‌های گروهی در کلاس می شود.
این روش با روش چرخش فردی متفاوت می باشد زیرا در روش چرخش فردی دانش آموزان در تمام مجموعه های فعالیتی یادگیری شرکت می کنند بر خلاف این روش که ممکن است دانش آموز با توجه به نیازهایش از بعضی از ایستگاه ها عبور کند.
2) یادگیری ترکیبی مبتنی بر تسلط
یک عنصر حیاتی یادگیری تلفیقی، یادگیری مبتنی بر تسلط است که به معنای نیاز به پشتیبانی شخصی‌سازی‌شده می‌باشد. در این نوع یادگیری به پیشرفت دانش‌آموز در درک محتوا بدون فشار زمانی توجه می‌شود که به دانش‌آموز اجازه می‌دهد تا با سرعت مناسب خودش کار کند. در این روش آموزشی، دانش‌آموزان، درک بالاتری از یک موضوع یا حوزه خاص را نشان می‌دهند. در اصل، یک دانش‌آموز به چیزی بیش از توانایی حل یک مساله ریاضی نیاز دارد، در یادگیری مبتنی بر تسلط، دانش‌آموز باید بتواند روش حل یک مسآله ریاضی را درک کرده و توضیح دهد و همچنین بتواند معنی یک کلمه را با توجه به متن درک کند. .
دریادگیری مبتنی بر تسلط، دانش‌آموزان می‌توانند مسیرهای مختلفی را برای درک و تکمیل یک موضوع در پیش بگیرند، و دانش‌آموزان مختلف بسته به موضوع به زمان کمتر یا بیشتری نیاز دارند. این ویژگی باعث می‌شود که برخی از دانش‌آموزان که قادر به تکمیل سریع‌تر یک تمرین یا بخشی از آن هستند، متوقف نشوند. درکلاسی که همه دانش آموزان هم سن هستند، این امر تدریس و پشتیبانی شخصی‌سازی‌شده براساس پیشرفت فردی یک دانش‌آموز را فراهم می‌کند و به کسانی که در هماهنگی با سرعت یادگیری کل کلاس مشکل دارند، کمک می‌کند.
3) یادگیری ترکیبی مکمل
در مدل یادگیری ترکیبی مکمل، برای ارتقا عملکرد کلاس حضوری محتوای آنلاین به حداکثر می رسد. استفاده از این روش به این معناست که، با اضافه‌شدن مولفه‌های آنلاین برای غنی‌سازی فعالیت‌های کلاسی و تشویق به یادگیری گسترده در خارج از کلاس، معمولا هیچ کاهش عمده‌ای در زمان یادگیری در کلاس درس ایجاد نمی‌شود. مدل مکمل را می‌توان به روش‌های مختلفی مورد استفاده قرار داد و می‌توان در رسیدن به اهداف آموزشی مختلفی از آن استفاده کرد.
4) یادگیری ترکیبی معکوس
یادگیری معکوس، کلاس را به عنوان “نقطه پایان” تعریف می‌کند. یک سفر آموزشی در محیطی غیر از مدرسه و با استفاده از ابزارهای دیجیتالی که دانش‌آموزان به صورت روزانه به آن‌ها دسترسی دارند آغاز و با حضور در کلاس پایان می‌یابد.این روش تدریس و یادگیری سنتی را در بر میگیرد و به سادگی اجازه می‌دهد که کلاس ’پلتفرم‘ نهایی برای به‌اشتراک‌گذاری، همکاری، آفرینش و بررسیِ بهبود پیشرفت دانش‌آموز باشد.
هر بخش از روش معکوس در پیاده‌سازی یادگیری ترکیبی در کلاس درس نقش دارد و تجربه آموزشی دانش‌آموز را متحول می‌کند. برخلاف دیگرمدل‌های یادگیری تلفیقی از راه دور، آموزگار هنوز برای ارائه پشتیبانی حضوری، تدریس و راهنمایی به طور مکرر مورد نیاز است.
5) یادگیری ترکیبی خودمدار
یادگیری ترکیبی خودمدار، روی ابتکار دانش‌آموز تمرکز دارد. در این مدل، ترکیبی از یادگیری حضوری به همراه یادگیری آنلاین برای هدایت آموزش شخصی‌سازی شده‌ی دانش‌آموزان، کمک به بهبود عملکرد، رسیدن به اهداف آموزشی و تعامل با مربیان در قالب حضوری و آنلاین مورد استفاده قرار میگیرد. یادگیری خودمدار دانش‌آموزان را تشویق می‌کند که مسئولیت تحصیل خود را برعهده بگیرند، پیشرفت خود را تحت نظارت قرار دهند، نیازهای فردی را شناسایی کنند و اهداف یادگیری را تعیین کنند.
پیاده‌سازی یادگیری ترکیبی خودمدار، سفر آموزشی دانش‌آموز را غنی می‌کند، اعتماد به نفس او را افزایش می‌دهد و به او پشتکار، توانایی و ابتکار را می‌آموزد، و همچنین آن‌ها را تشویق می‌کند که علایق خود را دنبال کنند و به طور مستقل یا با هم کار کنند. مدرسان پیشرفت کلاس خود را با اطمینان از اینکه افراد می‌توانند خودآگاهی را به نمایش بگذارند، اثبات خواهند کرد. این بدان معناست که در حین یادگیری، آن‌ها می‌توانند نقاط قوت و حوزه‌های توانایی خود را درک کنند تا قادر باشند نقاطی که به کار یا پشتیبانی بیشتری نیاز دارند را تطبیق دهند.
در این آموزش نیاز است که به معلمین یاد داده شود که چگونه روند پیشرفت فرد را ارزیابی کنند، و اطمینان حاصل کنند که دانش آموز اهداف آکادمیک را برآورده کرده و قادر به نشان‌دادن خودرهبری می باشد.
مطالب مرتبطی که دیگران خوانده اند:
