اختلال کم‌توجهی / بیش‌فعالی (ADHD) معمولا در دوران کودکی ایجاد می‌شود، اما ممکن است تا نوجوانی یا بزرگسالی تشخیص داده نشود. طبق تحقیقات انجام‌شده، تقریبا 9 درصد از کودکان سنین 13 تا 18 سال دارای ADHD هستند. همچنین، در پسران چهار برابر بیشتر از دختران این اختلال تشخیص داده می‌شود. مشکلاتی که کودکان مبتلا به بیش‌فعالی با آن روبرو هستند، مانند مشکل کم‌توجهی، ممکن است پس از رفتن به مدرسه آشکار شوند. به‌این‌ترتیب، والدین و معلمان باید با همکاری با یکدیگر به این کودکان کمک کنند تا با علائم ADHD کنار بیایند. در این مطلب نحوه برخورد با دانش آموزان بیش فعال را با هم بررسی می‌کنیم.
چگونه با دانش‌آموز بیش فعال رفتار کنیم؟
اگر برای شما هم این سوال پیش آمده که با دانش آموز بی فعال چه کنیم، باید تکنیک‌های ارائه‌شده در این بخش را اعمال کنید. به صورت کلی، کودکان و نوجوانان مبتلا به بیش فعالی، دارای نیازهای به خصوصی در کلاس درس هستند که باید از سوی معلمان جدی گرفته شود. در ادامه به معرفی چند تکنیک ساده و درعین‌حال مفید می‌پردازیم که والدین و معلمان دانش‌آموزان مبتلا به ADHD می‌توانند برای کمک به موفقیت آن‌ها در مدرسه از آن‌ها استفاده کنند.
انتظارات خود از دانش‌آموزان بیش فعال را به‌طور مرتب به آن‌ها یادآوری کنید
قوانین کلاس درس باید واضح و مختصر باشد. این قوانین باید به‌طور منظم در صورت لزوم بازبینی و به‌روز شوند و در جایی در کلاس نصب شوند که به‌راحتی قابل‌خواندن باشد. از یکی از دانش‌آموزان بخواهید قوانین و انتظارات را تکرار کند تا اطمینان حاصل شود که آن‌ها متوجه شده‌اند. معلمان باید در نظر داشته باشند که ممکن است کودک کلمات گفته‌شده را شنیده باشد؛ اما معنی آن‌ها را اشتباه متوجه شده است.
ازاین‌رو یکی از نکات مهم در نحوه برخورد با دانش آموزان بیش فعال، یادآوری قوانین و انتظارات شما از آن‌ها در کلاس درس است. ممکن است استفاده از کارت فهرست‌نویسی یا index card که قوانین کلاس روی آن‌ها نوشته‌شده و روی میز دانش‌آموز بیش فعال چسبانده شود، در این مورد کمک کند. در مورد کودکانی که با مدیریت زمان و”تغییر” از یک کار یا کلاس به کلاس دیگر مشکل دارند، داشتن یک برنامه کاربردی و مرور آن اغلب می‌تواند باعث شود که این انتقال راحت‌تر انجام شود. همچنین می‌توانید از تایمر یا نشانه‌هایی استفاده کنید تا به دانش‌آموز کمک کنید تا ببیند چقدر زمان برای یک فعالیت باقی مانده است.
عوامل حواس‌پرتی در کلاس را محدود کنید
دانش‌آموزان مبتلا به ADHD مستعد حواس‌پرتی هستند، بنابراین بهتر است آن‌ها را از عوامل حواس‌پرتی در کلاس مانند درها و پنجره‌ها دور نگه دارید. به‌طورکلی، سعی کنید تا جایی که ممکن است عوامل حواس‌پرتی در کلاس مانند سروصدای زیاد یا محرک‌های بصری مانند شلوغی را محدود کنید. اگر کودک در مواجهه با عوامل حواس‌پرتی مشکل دارد، نشستن در ردیف‌های جلویی کلاس، نزدیک به معلم نیز ممکن است مفید باشد. همچنین پخش موسیقی ملایم می‌تواند تمرکز برخی از دانش‌آموزان بیش فعال را بهبود بخشد؛ اگرچه می‌تواند در برخی از دانش‌آموزان، حواس‌پرتی ایجاد کند.
ارائه بازخورد مکرر؛ عاملی مفید در نحوه برخورد با دانش آموزان بیش فعال
ارائه بازخورد مکرر و سریع در مورد رفتار همه کودکان به‌خصوص مبتلایان به ADHA مفید است. در صورت لزوم، هرگونه عواقب برای رفتارهای نادرست آن‌ها نیز باید سریع باشد. همچنین برای رفتار خوب، فورا آن‌ها تحسین کنید. اگر یک رفتار منفی کوچک است و مخل نیست، بهتر است آن را نادیده بگیرید.
به رفتار خوب پاداش دهید
همیشه باید قبل از تنبیه از پاداش و تشویق برای ایجاد انگیزه در دانش‌آموز استفاده کرد. برای اینکه این امر ملال‌آور نشود، نوع جوایز را به‌طور مرتب تغییر دهید. دانش‌آموزان بیش فعال را به‌عنوان پیامد رفتار منفی از وقت استراحت محروم نکنید.
همچنین فعالیت بدنی برای دانش‌آموزان بیش فعال مفید است؛ و ممکن است بیرون رفتن یا شرکت در کلاس‌های ورزشی تمرکز آن‌ها را بالا ببرد. اولویت دادن به پاداش به‌جای تنبیه کمک می‌کند تا دانش‌آموزان بیش فعال احساس مثبتی نسبت به محیط مدرسه داشته باشند.
در حین آموزش، به دانش‌آموزان بیش فعال وقت استراحت بدهید
کودکان مبتلا به ADHD تمایل ندارند که مدت طولانی یک جا بنشینند. بنابراین دادن فرصت استراحت به‌طور مرتب برای بلند شدن و حرکت در اطراف، یکی از اقدامات مفید در نحوه برخورد با دانش آموزان بیش فعال به شمار می‌آید. جمع‌آوری ورقه‌ها یا وسایل کلاس، پاک کردن تابلو و دیگر فعالیت‌های فیزیکی را به آن‌ها بسپارید. حتی به آن‌ها اجازه دهید تا برای نوشیدن آب از کلاس خارج شوند تا برای لحظاتی کوتاه فعالیت فیزیکی داشته باشند.
از ابزارها و قوانین انعطاف‌پذیر استفاده کنید
دانش‌آموزان مبتلا به ADHD معمولا بی‌قرار هستند. درحالی‌که به‌عنوان یک قانون کلی، دانش‌آموزان باید در طول درس در صندلی‌های خود بنشینند، یک کودک بیش فعال ممکن است بتواند بهتر روی کار خود تمرکز کند، اگر به او اجازه داده شود بایستد. برای بچه‌هایی که بی‌قرار هستند، در دست گرفتن یک “کوش بال” کوچک یا چیزی قابل لمس، بدون اینکه اختلالی در کلاس ایجاد کند، مفید است. برخی از مطالعات ادعا کرده‌اند که جویدن آدامس ممکن است تمرکز دانش‌آموزان خاصی را بهبود بخشد، اما این موضوع قطعی نیست.
به دانش‌آموزان بیش فعال کارهایی با حجم بالا نسپارید
در مورد یک کودک مبتلا به ADHD که مستعد این است که در کلاس تمرکز نداشته باشد و سردرگم شود، کاهش کل حجم کار با تقسیم آن به بخش‌های کوچک‌تر می‌تواند مفید باشد. معلمان می‌توانند با دادن دستورالعمل‌های مختصر یک یا دومرحله‌ای به دانش‌آموزان کمک کنند تا از خستگی و کم‌توجهی آن‌ها جلوگیری کنند.
دانش‌آموزان بیش فعال همچنین ممکن است مشکلات خواب داشته باشند که بر رفتار و توانایی آن‌ها برای تمرکز در کلاس تاثیر می‌گذارد. به‌طورکلی، دانش‌آموزان در اوایل صبح تمایل بیشتری به یادگیری دارند و کمتر احساس خستگی به آن‌ها دست می‌دهد. در صورت امکان، طوری برنامه‌ریزی کنید که دروس سخت‌تر را در زمان‌هایی قرار دهید که دانش‌آموزان از هوشیاری بیشتری برخوردارند که این موضوعی مهم در نحوه برخورد با تمام دانش‌آموزان به‌خصوص دانش‌آموزان بیش فعال است.
ایجاد محیط حمایتی؛ عاملی موثر در نحوه برخورد با دانش آموزان بیش فعال
برخی از دانش‌آموزان بیش فعال، در معرض عوامل حواس‌پرتی مانند سروصدای زیاد یا محرک‌های بصری مانند شلوغی تمرکز خود را از دست می‌دهند که ممکن است رفتار بیش‌فعالی آن‌ها را تشدید کند. به این دانش‌آموزان اجازه دهید دور از عوامل مخل کار کنند و محیط کلاس را برای آموزش آن‌ها آماده کنید همچنین، باید با آرامش و درک به این رفتار واکنش نشان دهید و از اقدامات تنبیهی پرهیز کنید. علاوه بر این، محیطی حمایتی را فراهم کنید که نیاز آن‌ها به حرکت و فعالیت‌های فیزیکی را برطرف کند. در این رابطه می‌توانید با سری به وب‌سایت مجموعه دایا آموز بزنید و جدیدترین ابزارها و نرم‌افزارهای کمک‌آموزشی را از این پلتفرم حرفه‌ای خریداری کنید.
