در سال‌های گذشته، روش‌های تدریس سنتی به عنوان یکی از روش‌های اصلی آموزش و پرورش در سراسر جهان شناخته می‌شدند. این روش‌ها که به شیوه‌های معمول و قدیمی آموزش معروف هستند، بر اساس کلاس درسی و استفاده از کتاب‌های درسی به عنوان منبع اصلی آموزش، تدریس توسط معلمان و تمرکز بر حفظ و تکرار اطلاعات مبتنی بر محتوای مندرج در کتب درسی بوده است. در روش‌های سنتی تدریس، معلمان به عنوان عضو اصلی آموزش با دانش و تخصص خود مطالب را به دانش‌آموزان انتقال می‌دهند و دانش‌آموزان نیز باید با تمرین و تکرار، اطلاعات را یاد بگیرند. همچنین، ارزیابی و ارتقاء عملکرد دانش‌آموزان از طریق امتحانات و آزمون‌های نظری و عملی در انتهای هر دوره آموزشی انجام می‌شود. اگرچه این روش‌ها در سال‌های زیادی به‌عنوان روش‌های تدریس معتبر برای آموزش شناخته شده‌اند و همچنان در بسیاری از مدارس و موسسات آموزشی به‌کار گرفته می‌شوند، اما با پیشرفت فناوری و تغییر در نیازها و انتظارات جامعه، ضرورت نیاز به تکنولوژی آموزشی در مدارس به وجود آمده است که برخی از آن‌ها را می‌توان به عنوان روش‌های آموزشی مبتنی بر فعالیت، تجربه‌محور و تعاملی دانست. در این مطلب روش‌های سنتی آموزش را با دایاموز مطالعه کنید.
معرفی انواع روش‌های تدریس سنتی
روش‌های تدریس سنتی، با تأکید بر تدریس توسط معلم و محتوای آموزشی متمرکز بر کتب درسی، انواع مختلفی دارند. این روش‌ها به عنوان اساسی‌ترین شیوه‌های آموزشی در مدارس و موسسات آموزشی سراسر جهان به‌کار گرفته می‌شوند و در سالیان گذشته تأثیر بسزایی بر فرایند آموزش و پرورش داشته‌اند. برخی از روش‌های تدریس سنتی عبارتند از:
1. روش آزمایشی (آزمایشگاهی)
این روش به تدریسی گفته می‌شود که مبتنی بر تجربه و آزمایش است. در این روش، دانش‌آموزان با انجام آزمایش‌ها و فعالیت‌های عملی، مفاهیم را درک می‌کنند. معمولاً این روش درون کلاس درس یا آزمایشگاه صورت می‌گیرد و بر اساس مسائل مرتبط با درس، آزمایش‌های عملی انجام می‌شود. هدف از روش آزمایشی، تقویت تجربیات عملی دانش‌آموزان، تشویق به فعالیت‌های عملی و ایجاد یک فضای فعال و پویا برای یادگیری است.
2. روش ایفای نقش
در این روش، دانش‌آموزان نقش‌های مختلف در یک فرایند یادگیری را ایفا می‌کنند. ممکن است این نقش‌ها شامل نقش معلم، دانش‌آموز، گوینده، شنونده و غیره باشند. معمولاً در این روش، معلم یک سناریو یا موضوع خاص را ارائه می‌دهد و دانش‌آموزان بر اساس این سناریو و نقش‌های مشخص، با یکدیگر تعامل می‌کنند. هدف از این روش، ایجاد شرایطی برای تجربه و توسعه مهارت‌های ارتباطی، تفکر انتقادی و همکاری در دانش‌آموزان است.
3. روش بحث گروهی
در این روش، دانش‌آموزان به گروه‌های کوچک تقسیم می‌شوند و سپس به موضوعی مشخص برای بحث پرداخته و نظرات خود را با یکدیگر به اشتراک می‌گذارند. معمولاً این روش برای بررسی دیدگاه‌های مختلف، حل مسائل پیچیده یا بررسی موضوعاتی که نیاز به تفکر و تحلیل دقیق دارند، استفاده می‌شود. هدف از این روش، توسعه مهارت‌های گفتاری و ارتباطی، انعطاف‌پذیری در تفکر و یادگیری از طریق تجربیات همکلاسی‌ها است.
4. روش حفظ و تکرار
در این روش، معلم اطلاعات را به دانش‌آموزان ارائه می‌دهد و آن‌ها موظف به حفظ و تکرار این اطلاعات هستند. این روش معمولاً با استفاده از درس خواندن، توضیح دادن و تکرار مطالب بر روی حفظ اطلاعات تمرکز دارد. هدف از این روش، تقویت حافظه و تسلط بر اطلاعات ارائه شده است. اما این روش ممکن است به تنهایی کافی نباشد و برای ارزیابی مفهومی و درک عمیق، روش‌های دیگری نیاز است.
5. روش سخنرانی
در این روش، معلم مفاهیم و مطالب را به صورت توضیحی و تفصیلی بیان می‌کند و دانش‌آموزان باید با گوش دادن و درک کردن مطالب، اطلاعات را به دست آورند. این روش معمولاً در مواردی که نیاز به انتقال اطلاعات است، استفاده می‌شود. علاوه بر این، می‌تواند به عنوان یک ابزار برای توضیح مفاهیم پیچیده‌تر و ارتقاء توانایی‌های گفتاری دانش‌آموزان نیز مورد استفاده قرار گیرد.
6. روش پرسش و پاسخ
این روش به عنوان یکی از روش‌های فعال آموزشی شناخته می‌شود که به دانش‌آموزان این امکان را می‌دهد تا در فرآیند یادگیری خود، به صورت فعالانه شرکت کنند. معمولاً در این روش، معلم سوالات مختلفی را مطرح می‌کند و دانش‌آموزان می‌توانند پاسخ‌های خود را به صورت شفاهی یا کتبی ارائه دهند. این روش به دانش‌آموزان این امکان را می‌دهد تا فرصتی داشته باشند نظرات خود را بیان کنند، به پرسش‌های دیگران پاسخ دهند و در این فرآیند از تفکر و تحلیل استفاده کنند. این سوالات می‌توانند از سطح پایینی اطلاعاتی تا سطح پیشرفته‌تر و تحلیلی باشند. این روش برای تشویق دانش‌آموزان به فعالیت‌های ذهنی، تسلط بر مفاهیم، تحلیل و انتقاد موثر استفاده می‌شود. همچنین، این روش می‌تواند به عنوان یک ابزار ارزیابی برای درک و درستی مفاهیم آموزشی نیز استفاده شود.
